Vương quốc Mustang nằm trên các vách dốc dựng đứng quanh dòng sông Gandaki là một trong những khu vực xa xôi nhất của Nepal trên dãy Himalaya. Mustang chứa đựng rất nhiều bí ẩn, một trong số đó là hàng ngàn hang đá cổ xưa có niên đại 2.000 năm trên vách núi dựng đứng. Một số hang đá còn sót lại những dấu vết của con người hay nhiều di tích Phật giáo có niên đại từ thế kỷ thứ 12 đến thế kỷ 14. Nhưng cho tới nay vẫn không ai biết những hang đó được đào như thế nào, cho ai và chức năng thực sự của chúng là gì.
Trước khi được sát nhập vào Nepal từ những năm 1950, Mustang là một vương quốc Phật giáo Tây Tạng nên văn hóa, ngôn ngữ của nó vẫn còn rất gần với văn hóa Tây Tạng và vẫn được gìn giữ rất tốt cho tới ngày nay.
Các hang động ở Mustang nằm trên vách đá dốc thẳng đứng, gần như vuông góc với mặt đất, thậm chí có những hang đá nằm ở độ cao hơn 50 mét. Không ai biết chúng đã được tạo ra như thế nào bởi đường lên đó rất khó đi ngay cả đối với những người leo núi có nhiều kinh nghiệm.
Người ta phát hiện được hơn 10.000 hang tồn tại trên vách núi, phần lớn chúng trống không, nhưng trong một số hang vẫn còn những dấu vết cho thấy đã có người ở như lửa, phòng ngủ và kho trữ ngũ cốc.
Một số hang có niên đại hơn 2.000 năm thì được sử dụng như những lăng mộ. Các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra những bộ hài cốt cách đây từ 3 – 8 thế kỷ trước.
Trong các hang động khác, nhiều di tích Phật giáo có giá trị như những tranh khắc, bản thảo, hàng thủ công… có niên đại vào khoảng thế kỷ thứ 13 được tìm thấy. Điều này cho thấy sự phong phú, nét đẹp nghệ thuật của truyền thống Phật giáo Tây Tạng cũng như trình độ của các nghệ sĩ thời đó.
Theo các nhà khoa học, việc sử dụng các hang động ở Mustang có thể được chia thành ba giai đoạn.
- Cách đây 3000 năm, chúng được sử dụng để an táng người chết.
- Trong thế kỷ thứ 10, một số hang khác thì được dùng làm nơi cư trú. Những cư dân sống ở đây có thể để tránh chiến tranh.
- Từ thế kỷ 15, những hang đá được sử dụng như nhà kho, các trạm quan sát quân sự hoặc những chỗ biệt lập để thực hành thiền định.
Tổng hợp
