Trong một nghiên cứu mới nhằm tìm hiểu quá trình thuần hóa chó, các nhà nghiên cứu đã phân tích bộ gene của chó con, cùng với bộ gene của 72 con sói cổ đại. Con chó con, được tìm thấy trong lớp băng vĩnh cửu ở Siberia vào năm 2018 và dòng dõi của nó đã được tranh cãi kể từ đó, được đặt biệt danh là “Dogor” và được lưu giữ hoàn toàn nguyên vẹn, với bộ lông xù và râu.
Lúc đầu, các nhà khoa học không thể biết con chó con 18.000 năm tuổi này là chó sói hay chó, nhưng kết quả phân tích mới cho thấy nó là một con chó sói – và nó không có quan hệ họ hàng gần với chó.
Anders Bergström, một nghiên cứu sinh sau tiến sĩ về gene cổ tại Viện Francis Crick ở London, cho biết: “Chúng tôi biết rằng chó là loài động vật đầu tiên được thuần hóa thời kỳ băng hà. Nhưng các khía cạnh khác của quá trình thuần hóa chúng là một số bí ẩn lớn về thời tiền sử của loài người. Chúng tôi không biết nó đã xảy ra ở đâu trên thế giới”.
Chó và chó sói
Bộ gene của Dogor là một trong 66 bộ gene của loài sói cổ đại chưa từng được giải trình tự trước đây được nghiên cứu bởi Bergström và các đồng nghiệp của ông, người cũng đã xem xét bộ gene của 5 con sói cổ đại đã được sắp xếp theo trình tự trước đó và một con chó hoang cổ khác, một loại chó hoang khác vẫn được tìm thấy ngày nay trong các bộ phận của châu Á.
Các nhà nghiên cứu đang tìm kiếm gợi ý về nguồn gốc của những con chó thuần dưỡng ( Canis lupus Familris ). Rõ ràng, loài chó được thuần hóa từ loài sói (Canis lupus ), nhưng gen của loài sói hiện đại đã thay đổi quá nhiều qua các thời kỳ để tiết lộ loài sói nào đã bỏ đi cách hoang dã để hợp tác với con người.
Bergström cho biết, để xác định tổ tiên sói gần nhất của những con chó đầu tiên, điều quan trọng là phải xem xét những con sói từ thời điểm chó được thuần hóa – từ khoảng 30.000 năm trước đến 14.000 năm trước.
72 mẫu bao gồm 100.000 năm tiền sử ở châu Âu, Siberia và tây bắc Bắc Mỹ. Bộ gen tiết lộ rằng loài sói phát triển mạnh trong suốt thời kỳ băng hà, với một quần thể kết nối toàn cầu.
Tuy nhiên, kết quả hấp dẫn nhất liên quan đến quá trình chuyển đổi từ chó sói sang chó. Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng, loài chó có quan hệ họ hàng gần với những con sói cổ đại từ Đông Âu Á hơn là với những con sói cổ đại từ Tây Âu Á.
Bergström nói: “Điều này gợi ý cho chúng tôi rằng có lẽ quá trình thuần hóa đã xảy ra ở đâu đó ở phương Đông, ở đâu đó ở châu Á, và có lẽ không phải ở châu Âu. Tuy nhiên, châu Á rất rộng lớn; chúng tôi rất khó đoán chính xác nơi nào đã diễn ra quá trình này.”
Bergström nói, Đông Bắc Siberia, nơi Dogor được tìm thấy, dường như không phải là điểm khởi đầu cho quá trình chuyển đổi gen, vì những con chó sói từ vùng này không có quan hệ họ hàng gần với những con chó lâu đời nhất. Nhưng có nhiều khu vực khác ở châu Á vẫn chưa được thu thập và nghiên cứu ADN của loài sói cổ đại, vì vậy có thể những con sói tiền chó đến từ một địa điểm chưa bao giờ được lấy mẫu.
Chó được thuần hóa đầu tiên ở châu Á?
Phân tích bộ gene cũng cho các nhà nghiên cứu biết rằng, những con chó từ Cận Đông và Châu Phi nhận được một phần gen của chúng từ một nguồn gốc Âu-Á không xác định ở phương Tây.
Có hai cách giải thích cho việc này. Đầu tiên là chó được thuần hóa ở châu Á, và khi di chuyển về phía tây, chúng trộn lẫn với các quần thể sói địa phương, mang gen chó sói Âu-Á phương tây.
Một cách giải thích khác có thể là do quá trình thuần hóa đã xảy ra hai lần, ở cả hai địa điểm phía Đông và phía Tây hơn, và những con chó từ hai sự kiện thuần hóa này cuối cùng đã trộn lẫn.
Bergström cho rằng, dù điều gì đã xảy ra thì nó phải xảy ra trước 7.200 năm trước, tức là tuổi của loài chó lâu đời nhất được tìm thấy ở Cận Đông. Mẫu vật đó có cả sự đóng góp của gen phương đông và phương tây.
Nguồn: TP
