Sao Hỏa vốn là hành tinh được các nhà khoa học vũ trụ vô cùng quan tâm trong hành trình tìm kiếm sự sống ngoài Trái Đất, bởi lẽ hành tinh này ở khá gần với Trái Đất và cũng có nhiều điều kiện phù hợp để có thể tồn tại sự sống.
Trong hành trình khám phá Sao Hỏa, một số quốc gia đã có những dấu ấn nhất định như Anh, Mỹ, Nga và Trung Quốc… Trong đó, Trung Quốc là đất nước đầu tiên được ghi nhận đã “cắm cờ” thành công trên hành tinh đỏ.
Vào ngày 15/05/2021, trạm đổ bộ Thiên Vấn 1 của Trung Quốc sau khi trải qua hơn 300 ngày di chuyển với quãng đường 500 triệu km từ Trái Đất đã đáp xuống Sao Hỏa và buông lá cờ đầu tiên của nhân loại trên hành tinh này.
Trước đây, vào năm 2008 hình ảnh lá cờ của Mỹ đã được in trên robot Hayabusa của Nhật Bản di chuyển trên bề mặt Sao Hỏa, hoặc năm 2012 nó cũng được in trên robot Curiosity khi thám hiểm hành tinh này. Và gần đây nhất là năm 2020, hình ảnh lá cờ Mỹ cũng được in trên robot Perseverance hạ cánh xuống Sao Hỏa.
Tuy nhiên, những hình ảnh đó không được cho là một lá cờ đúng nghĩa vốn phải được làm từ vải hoặc các vật liệu tương tự. Chính vì thế, sự kiện buông cờ của trạm đổ bộ Thiên Vấn 1 với lá cờ được làm từ polymer có thể tung bay nhẹ nhàng trong điều kiện gió trên Sao Hỏa đã biến quốc gia này xác lập kỷ lục đầu tiên về việc cắm cờ trên hành tinh đỏ.
Trong nghiên cứu mới nhất trên tạp chí Advances in Mechanics, các nhà khoa học Trung Quốc đã hé lộ về thiết bị mang lá cờ có trọng lượng siêu nhẹ chưa đến 200 gram và không dùng động cơ hay bánh răng nào để thực hiện việc buông cờ. Thay vào đó là dùng các bộ phận chuyển động được chế tạo từ một loại polymer thông minh, có thể thay đổi hình dạng khi gặp nhiệt độ cao.
Thiết bị này giữ cho lá cờ cuộn lại ở trạng thái bình thường bằng một cặp móc cài làm từ vật liệu tương tự như polymer. Khi gặp nhiệt độ cao, nó sẽ tự động duỗi ra và bung cờ giúp cho lá cờ buông xuống một cách tự nhiên nhờ trọng lực trên Sao Hỏa.
Vật liệu polymer thông minh này được nghiên cứu và phát triển suốt hơn 2 thập kỷ bởi nhà khoa học Leng Jinsong cùng các đồng nghiệp tại Viện Công nghệ Cáp Nhĩ Tân dưới sự tài trợ của chính phủ Trung Quốc. Nhóm nghiên cứu đã bổ sung thêm sợi carbon để tăng cường sức mạnh cho vật liệu mới, đồng thời dự đoán hành vi của vật liệu, thử nghiệm các vật liệu tiềm năng trong những môi trường khắc nghiệt nhất để tìm ra loại phù hợp.
Ông cho biết vật liệu này có thể thay đổi hình dạng một cách tùy ý nhưng sẽ trở về hình dạng ban đầu khi có tác động của nhiệt, điện tích, lực từ hoặc dung dịch hóa học.
Sáng kiến này có thể được ứng dụng trong hầu hết các dự án thám hiểm vũ trụ của Trung Quốc cũng như các dự án hạ tầng kỹ thuật trên không gian của quốc gia này. Đặc biệt trong số đó là Trạm năng lượng Mặt Trời có khả năng truyền năng lượng về Trái Đất. Dù trước đây nó bị cho là phức tạp và rất tốn kém nhưng với sự ra đời của các loại vật liệu thông minh mới sẽ giúp mọi thứ có khả năng trở nên khả thi hơn.
