Nhắc tới vũ khí quân sự không thể không nhắc tới xe tăng – một loại vũ khí có lịch sử tương đối lâu dài và được các nước trang bị phổ biến.
Tuy nhiên, không phải ai cũng biết rằng nòng pháo xe tăng lại chỉ có tuổi thọ 6 giây dù loại vũ khí này có thể phục vụ từ 30 năm trở lên. Hơn nữa để đạt được thành tích như vậy là nhờ sự phát triển không ngừng của khoa học kỹ thuật. Còn trong thời kỳ chiến tranh thế giới thứ 2 các nòng pháo trên xe tăng chỉ có tuổi thọ từ 2 đến 3 giây.
Về cơ bản, pháo xe tăng có thể coi là sự phóng đại của súng máy, hoạt động bằng cách dùng sức nổ của thuốc nổ ở buồng đạn phía sau, để sinh ra khối khí có nhiệt độ và áp suất rất cao khiến cho áp suất ở trong buồng đạn tăng cao lên cực đại, và đẩy đầu đạn bay theo nòng pháo ra ngoài.
Vì vậy, buồng đạn có áp lực cực lớn trong khoảnh khắc pháo bắn nên mỗi lần pháo bắn có thể xem là một lần phá hoại đối với nòng pháo.
Lịch sử phát triển nòng pháo xe tăng
Khi pháo mới xuất hiện, nó được nạp thuốc nổ và đầu đạn từ miệng nòng. Do thời kỳ đó, công nghệ chưa phát triển nên đạn pháo đều là một quả cầu sắt có đường kính nhỏ hơn đường kính trong của nòng pháo. Điều này khiến áp suất khối khí bị thoát mất một phần qua khe hở giữa đạn và nòng khi bắn ra và gây nên hiện tượng dòng khí chuyển động loạn xạ, độ chính xác không cao.
Về sau, kết cấu nòng pháo và đạn pháo được cải tiến dần dần. Và đến Thế chiến thứ 2, nòng pháo đã có rãnh xoắn ở bên trong. Và để tận dụng tối đa năng lượng của thuốc nổ người ta đã chế tạo bộ phận đầu đạn thường lớn hơn đường kính nòng pháo một chút. Điều này khiến cho đầu đạn pháo cần phải sử dụng một loại kim loại tương đối dễ biến hình và đồng là nguyên liệu phù hợp nhất. Đồng mềm hơn gang thép nên có thể dễ dàng thay đổi hình dạng sau khi bị áp lực, giúp nhanh chóng đóng kín không gian trong nòng pháo và nòng pháo cũng không bị tổn hại quá mức.
Nòng pháo xe tăng cũng liên tục được cải tiến. Ban đầu, trong điều kiện lý tưởng sau mỗi lần xe tăng bắn pháo đều cần phải chờ đợi từ 3 đến 4 giây để bắn phát tiếp theo.
Nòng pháo hiện đại sử dụng các loại hợp kim chế tạo đặc biệt trải qua một quá trình nung đúc tuân theo những yêu cầu công nghệ đặc thù rất cao, có cơ cấu tản nhiệt giúp cho tốc độ tản nhiệt nhanh hơn trước nhiều. Điều này giúp cho pháo có thể thực hiện bắn liên tục trong một khoảng thời gian.
Nhưng việc tản nhiệt nhanh sẽ khiến cho bên trong nòng pháo gặp phải hiện tượng nóng nhanh lạnh nhanh với sự chênh lệch về nhiệt vào khoảng hơn 600 độ C. Điều này khiến tuổi thọ của nòng pháo rất ngắn, chỉ 6 giây. Nhưng chỉ đó thời gian cũng là khá đủ với một khẩu pháo.
Hiểu đúng về tuổi thọ nòng pháo
Thời gian sử dụng của nòng pháo thật ra rất ngắn, được tính từ khi thuốc nổ cháy cho đến khi đầu đạn bay ra khỏi miệng nòng. Tốc độ bắn của pháo hiện nay gần như đều đạt vận tốc khoảng 750m/s, gấp 2 lần vận tốc âm thanh.
Trên xe tăng thông thường, nòng pháo có chiều dài khoảng 5m. Với tốc độ trên thì cả quá trình bắn chỉ tốn khoảng 6 phần ngàn giây. Vì vậy với tuổi thọ 6 giây của nòng pháo thì thực tế có thể bắn 1000 quả đạn.
Trong thực tế, nòng pháo của xe tăng ở Mỹ, Nga, Trung Quốc khi vượt qua 1/3 thời gian là phải thay thế để bảo hiểm.
Nguồn: QTM
